مزایای معاملات گواهی سپرده کالایی بورس کالا به عنوان یکی از ابزارهای نوین معاملاتی بازار محصولات کشاورزی، صنعتی و پلیمری بررسی شد.
به گزارش حساب پردازان معاصر و به نقل از پایگاه خبری بورس پرس ، بورس کالا طی سال های گذشته همواره در تلاش بوده تا با آمادهسازی و به کارگیری ابزارهای نوین معاملاتی بازار محصولات کشاورزی، صنعتی و پلیمری را از روشهای سنتی به سمت روشهای نوین و بهینه سوق دهد تا علاوه بر حداکثر کردن منافع طرفین درگیر در معاملات، به شفافیت اقتصاد و بازار نیز کمک کند.
بورس تاکنون در راهاندازی و به کارگیری ابزارهای جدید و نوین معاملاتی قدم های بزرگی برداشته و انتظار میرود در آینده نزدیک این موفقیتها بیشتر شود. یکی از این ابزارهای نوین معاملاتی گواهی سپرده کالایی است که این بورس از چند سال پیش این ابزار را طراحی کرده و برای شروع در بخش کشاورزی و به طور موفقیتآمیزی اجرایی شد. این ابزار نوین معاملاتی همچنین موجب افزایــش عــمق معاملات از طریق افزایش تعداد مشارکتکنندگان در معاملات نیز شده است.
یکی از بازارهایی که سالیان سال است، درگیر سیستم سنتی بوده، بازار معاملات محصولات پتروشیمیاست که بعد از ورود این محصولات به بورس کالا شفافیت این نوع معاملات بیشتر از گذشته شده است. در این بازار تمامیخریداران به صورت کاملا شفاف و با قیمت مشخص محصولات مورد نیاز خود را خریداری میکنند و مالیات ارزشافزوده دولت را همان موقع معاملات پرداخت میکنند.
همچنین به دلیل شفافیت میزان خرید مواد اولیه، سازمان امور مالیاتی نیز به طور کاملا شفاف مالیات بر درآمد را از آن واحد تولیدی اخذ میکند. خریداران این محصولات در صورت صادرات محصولات خود میتوانند مالیات ارزشافزوده پرداختی خود در موقع خرید مواد اولیه را پس از ارائه مستندات صادرات از این سازمان باز پس گیرند.
اما موضوع مهمتری که در بازار آزاد این محصولات وجود دارد بحث وجود فعالان بازار و یا به اصطلاح بازاریها، واسطه ها است که به صورت کاملا سنتی در بازار فعالیت دارند و طی سال ها تلاشها برای حذف بیفایده بوده زیرا این قشر از فعالان، عضو جداییناپذیر بازار هستند و نقش تامین مالی برای خریداران این محصولات را در بیشتر مواقع دارند، در نتیجه بورس کالا با ارائه ابزار گواهی سپرده کالایی میتواند به نظاممند شدن این دسته از فعالان بازار کمک کرده و امکان نظارت و کنترل آنها را فراهم کند تا دیگر نتوانند نوسانات غیرمعقولی را در بازار این محصولات ایجاد کنند.
بحث مهم دیگر در بازار محصولات پتروشیمی، خردهفروشی است که با طراحی و اجرای گواهی سپرده کالایی در بخش محصولات پتروشیمی، بورس گام بسیار مهمی را در جهت ایجاد زیرساخت کافی برای امکانپذیر شدن معاملات خردهفروشی برداشته است. به نظر میرسد با اجرایی شدن و توسعه این ابزار ضمن مکانیزه شدن سیستمهای انبارداری در این حوزه، استفاده بسیار بیشتر و بهینهتری هم از ظرفیتهای خالی انبارها شود. از طرف دیگر تمامیمشتریان مواد اولیه پلیمری توان خرید خواهند داشت و هر شرکت بسته به نیاز خود میتواند از یک تن تا هر مقدار که نیاز دارد، ثبت سفارش و خرید کند.
از طرفی با درگیر شدن تعداد بیشتری از شرکتهای تولیدی در سایه شفافیت ایجاد شده، درآمد مالیاتی دولت نیز افزایش چشمگیری خواهد یافت زیرا بسیاری از شرکتهایی که در گذشته مواد اولیه موردنیاز خود را از بازار آزاد و غیر شفاف خریداری میکردند، حال همان میزان محصول را از بازار کاملا شفاف و تحت نظارت قانون خریداری میکنند. با اجرای کامل این پروژه میتوان گفت رسما حرکت به سمت بازار مکانیزه معاملات محصولات پتروشیمیآغاز شده است و به زودی همه شرکتهای خریدار و فروشنده و دولت از منافع این ابزار معاملاتی بهرهمند خواهند شد.
مورد دیگر بحث قابلیت تامین مالی از طریق قبض استاندارد موجودی انبار است، به این ترتیب که یک واحد تولیدی میتواند ضمن خرید مواد اولیه مورد نیاز خود و یا حتی مازاد بر نیاز خود، در مواقعی که پیشبینی میشود روند قیمتها صعودی است، بخش مازاد آن را در یکی از انبارهای مورد تایید بورس کالا ذخیره کرده و گواهی سپرده کالایی دریافت کند و در نتیجه از یک طرف نسبت به داشتن موجودی مواد اولیه کافی اطمینان حاصل کرده و از طرف دیگر با ارائه گواهی سپرده کالایی به بانک و یا موسسات اعتباری طرف قرارداد بورس به عنوان وثیقه وام دریافت کند.
در نتیجه شرکت مورد نظر با استفاده از این ابزار معاملاتی هم موجودی انبار خود را تامین کرده و هم از خواب پول خود جلوگیری کرده، این در حالی است که اگر این شرکت موجودی مواد اولیه را در انبار کارخانه خود ذخیره میکرد بخش زیادی از نقدینگی آن شرکت در انبار راکد میماند و تنها در صورت مصرف مواد اولیه و تولید و فروش میتوانست مجددا نقدینگی خود را تجدید کند که پروسهای زمانبر است. در واقع با روش جدید میتوان از راکد شدن حجم زیادی از نقدینگی جلوگیری کرد و در نتیجه این ابزار میتواند به تامین مالی بنگاههای تولیدی کمک کند.
در حال حاضر با توجه به اوضاع اقتصادی، اکثر واحدهای تولیدی با مشکل کمبود نقدینگی مواجه هستند و خیلی از این واحدها وثایق کافی برای دریافت وام ندارند ولی با بهره کیری از گواهی سپرده کالایی این امکان برای واحدهای تولیدی ایجاد شده که با استفاده از قبضهای استاندارد انبار و یا همان گواهی سپرده کالایی نسبت به اخذ وام از بانکها و موسسات اعتباری اقدام کنندکه این موضوع کمک بسیار مناسبی به این واحدها است. بورس کالا پیشتربا راهاندازی و استفاده از معاملات سلف به تامین نقدینگی کافی فروشندگان کمک بسیار زیادی کرده و حال با این ابزار میتواند زیرساخت کافی را برای تامین مالی واحدهای مصرفکننده محصولات نیز فراهم کند.
موضوع امنیت کالای ذخیره شده مورد دیگری است که توسط بورس کالا تضمین شده زیرا بورس برای پذیرش هر انبار ضمن بررسیهای فنی و کارشناسی دقیق متناسب با امکانات هر انبار تضامین لازم و کافی را اخذ کرده و همچنین از پوشش بیمهای کامل انبار مورد نظر اطمینان حاصل میکند، در نتیجه صاحبان محصولات مذکور هیچگونه ریسکی مبنی بر آسیب دیدن کالای ذخیره شده خود را تحمل نمیکنند و تمامیریسکها به واسطه ضوبط حاکم بر بورس کالا پوشش داده شده است. همچنین، در مورد کمیت و کیفیت کالای ذخیره و خریداری شده نیز ریسکی وجود ندارد زیرا همه این موارد تحت نظارت مستقیم بورس بوده و تضامین کافی از انبار اخذ شده است.