رئیس بانک مرکزی با اعلام جزییاتی مهم از بسته جدید ارزی که از سه شنبه اجرا می شود، نحوه تعیین قیمت ارز را اعلام کرد و از لغو قاچاق خرید و فروش و آزاد شدن ورود ارز و طلا آزاد و تامین ارز مسافرتی با نرخ آزاد خبر داد و گفت: برنامه جدی همتی برای بورس و سپرده های بانکی دارم.

در پی اعلام برخی مفاد بسته جدید ارزی دولت و جلسه غیر علنی دیروز مجلس، عبدالناصر همتی در برنامه زنده گفت وگوی ویژه خبری حاضر شد تا جزییات این بسته مهم برای آینده اقتصاد را تشریح کند که از سوی صدا و سیما اعلام شد.

برنامه جدید ارزی دولت

وی در این برنامه مهم گفت: هیچ مشکلی برای اقتصاد کشور پیش نیامده و فکر کردیم الآن که تراز ارزی خوب است چه اشکالی دارد که بازار را باز کنیم و این اجازه را بدهیم که فعالان اقتصادی باهم کار کنند و این بازار ارز را شفاف تر کنند.این هدف اصلی ما در ارائه بسته ارزی جدید است.

وی افزود: گزارش کارشناسی بنده نتیجه ساعتها بررسی تیم کارشناسی بود که در جلسه اقتصادی سران سه قوه مطرح کردیم. سران قوا تحلیل و ارزیابی کردند و این جواب را دادند که این طرح را اجرا کنیم که خوشبختانه دیدیم اثر خوبی در بازار ارز و سکه داشته است.

این مقام مسئول افزود: بر اساس برنامه جدید ارزی دولت در بازار اولیه تنها کالاهای ضروری با ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومان معامله می شود. بر اساس نرخ ترجیحی سابق بر اینکه ۴ هزار و ۲۰۰ تومان بود و با توجه که خرید و فروش ارز برای مردم ممنوع گشته بود بازاری در حاشیه بازار ارز بوجود آمده بود که باعث افزایش نرخ ارز می شد.

اجرای برنامه جدید از سه شنبه و حل مشکلات با راه اندازی بازار ثانویه

همتی با بیان اینکه سیاست های جدید ارزی از سه شنبه عملیاتی می شود، افزود: ادامه این روند هم با توجه به اینکه به افزایش قیمت ارز دامن می زد امکان پذیر نبود. به همین دلیل با برنامه ای که به رئیس جمهور ارائه کردیم قرار شد با ایجاد بازار ثانویه جدید که آن را دیگر بازار اصلی می دانیم این مشکلات برطرف شود. البته شرایط اقتصادی کاملا مثبت است و بر اساس شرایط بازار به این نتیجه رسیدیم راه اندازی بازار ثانویه به این شکل نه تنها مشکلی ندارد بلکه می تواند مشکلات بازار سابق را نیز بر طرف سازد.

رئیس بانک مرکزی افزود: فعالان اقتصادی می توانند ارز مورد نیاز را که قیمت آن هم از طریق ساز و کار عرضه و تقاضا در این بازار تعیین می شود تهیه کنند. با توجه به اینکه تهیه کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم جز دغدغه های اصلی مقام معظم رهبری و مسئولان نظام است ، مقرر شد کالاهای اساسی مثل دارو، از طریق بازاری که آن را بازار اولیه می نامیم تهیه شود.

همتی افزود: بر این اساس در جلساتی که با ریاست جمهوری و وزرا برگزار شد قرار بر این شد در بازار اولیه تنها کالاهای اساسی که فهرست آنها را وزارت صمت، جهاد و بهداشت و درمان ارائه می کنند تامین شود که نرخ ارز در آن همان تعرفه ترجیحی یعنی ۴ هزار و ۲۰۰ تومان باشد و تا انتهای سال ۹۷ هم قرار است که قیمت این کالاها حتی یک ریال تغییر نکند.

نحوه تعیین قیمت ارز و عدم دخالت بانک مرکزی

همتی ضمن تاکید بر نظارت مضاعفی که در بازارهای اولیه و ثانویه وجود خواهد داشت گفت:دیگر دو بازار وجود ندارد چرا که در بازار اولیه تنها کالاهای اساسی ثبت سفارش و وارد می شود که ساز و کارش را خود بانک مرکزی انجام خواهد داد و بقیه کالاها همگی به بازار ثانویه منتقل می شود که این به این معنا است که فعالان اقتصادی در واقع بعد از این تنها با یک بازار سروکار دارند که آن همان بازار ثانویه و در واقع بازار اصلی است.

وی افزود: به مسئولان سه وزارت خانه اصلی این طرح یعنی وزارت صنعت، جهاد و بهداشت تاکید مضاعف شده از لحظه ورود تا زمان عرضه کالاها نظارت خود را دو چندان کنند تا دیگر شاهد به راه افتادن بازار سیاه نه برای کالاهای اساسی و نه برای کالاهای تجاری نباشیم.

رئیس بانک مرکزی گفت: در بازار قبلی به دلیل وجود تمامی کالاهایی که قابلیت واردات و صادرات داشتند امکان ایجاد بازار سیاه و نظارت بر این بازار بسیار زیاد بود اما در بازار جدید با محدود شدن کالاهای اساسی در یک بازار و منتقل شدن بقیه کالاها به بازار دیگر حداقل می توان مطمئن بود که برای کالاهای اساسی بازار سیاهی ایجاد نمی شود.

همتی تاکید کرد: با تمام کسانی که در بازارهای قبلی از رانت ها استفاده کردند حتما برخورد قضائی خواهد شد و از صادرکنندگانی که ارز خود را با خیال فروش در بازار آزاد و رسیدن به سودهای کلان در این بازارها عرضه نکرده اند مابه تفاوت قیمت ارزشان توسط بانک مرکزی گرفته خواهد شد.
وی درباره بازار دوم یا همان بازار اصلی که بعد از این برای تهیه ارز توسط فعالین اقتصادی ایجاد شده گفت: بازار ثانویه فعلی از نظر نوع کالاها عمق بسیاری دارد و برعکس بازار قبلی که در دوره قبل تنها ۲۰ درصد صادرکنندگان کوچک بازار امکان استفاده از آن را پیدا کردند در این بازار همه فعالان اقتصادی اجازه فعالیت را به دست خواهند آورد.

همتی درباره ساز و کار فعالیت در بازار ثانویه افزود: این بازار دو بخش دارد که یک طرف آن واردکننده ها هستند که تنها می توانند با داشتن ثبت سفارش های مجاز که از طرف وزارت صمت تعیین می شود اقدام به واردات کالا کند و در طرف دیگر عرضه کنندگان این بازار هستند که از جمله می توان به شرکت هایی مثل فولاد، گاز، فرآورده های نفتی و غیره اشاره کرد که قیمت ارزشان در این بازار بر اساس عرضه و تقاضا تعیین خواهد شد.

وی گفت: البته قیمت ارز در این بازار رهاسازی هم نمی شود و بانک مرکزی به دقت آن را رصد می کند و هر کجا که احساس شود نیاز به ورود بانک مرکزی است این بانک با استفاده از ذخیره ارزی خود قیمت ارز در این بازار را کنترل خواهد کرد.

رئیس بانک مرکزی افزود:­با توجه به اینکه تنها کسانی که ثبت سفارش مجاز از وزارت صنعت دارند امکان استفاده از این بازار را هم پیدا می کنند امید می رود قیمت ارز و ساز و کار ارائه آن در این بازار تاثیر چشمگیری بر بازار ارز و سکه کشور داشته باشد.

یک مثال برای نحوه تعیین قیمت ارز در بازار ثانویه

همتی گفت: نحوه تعیین قیمت ارز در بازار ثانویه یا همان بازار اصلی به این صورت است که برای مثال یک شرکت پتروشیمی ارز خود را به مبلغ ۵ هزار و ۵۰۰ تومان عرضه می کند و فعالان اقتصادی در صورتی که این مبلغ بعد از واردات کالا برای شان سود داشته باشد ارز را به این مبلغ خریداری می کنند که کاملا مشخص است در صورتی که خریداری برای ارز این شرکت پیدا نشود مجبور می شود قیمت ارز خود را برای فروش کاهش دهد.

وی افزود:بانک مرکزی سعی می کند به هیچ وجه در تعیین قیمت ارز دخالتی نداشته باشد و ارزش ارز توسط سیستم عرضه و تقاضا تعیین شود البته نظارت های بانک مرکزی از افسارگسیختگی و ایجاد بازارهای سیاه جلوگیری خواهد کرد.

رئیس بانک مرکزی گفت: سیاست بانک مرکزی با راه اندازی این بازار افزایش ذخایر خود است به همین دلیل سعی این بانک ایجاد ثبات در این بازار است که مجبور نشود با عرضه ارز ذخیره خود آن را کنترل کند بلکه این بازار باعث افزایش ذخیره ارزی بانک مرکزی بشود. با توجه به اینکه فقط کسانی که ثبت سفارش مجاز از وزارت صنعت دارند امکان استفاده از این بازار را هم پیدا می کنند امید می رود قیمت ارز و ساز و کار ارائه آن در این بازار تاثیر چشم گیری بر بازار ارز و سکه کشور داشته باشد.

قاچاق خرید و فروش ارز لغو شد

رئیس کل بانک مرکزی گفت: قاچاق اعلام کردن خرید و فروش ارز مشکلات جدی را به وجود آورده و تصمیم دولت و رئیس جمهور این بود این موضوع لغو شود. بنابراین خرید و فروش ارز در صرافی ها مجاز است و همه صرافی ها می توانند خرید و فروش ارز را برای مقاصد خرد مانند خدمات و سفر خارجی داشته باشند.

همتی افزود: امیدواریم صرافی ها به سیستم بانکی، بانک مرکزی و دولت و مردم کمک کنند تا بتوانیم این بازار را شفاف و نیازهای واقعی مردم را با نرخ ارزی که در بازار ثانویه شکل می گیرد تأمین کنیم. صرافی ها حتماً باید خود را با بازار ثانویه مرتبط کنند و بازار آنها این گونه تسویه می شود.

وی ادامه داد: در ۴ ماه اول امسال، ۱۵ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشتیم و اگر این روند پیش برود حداقل ۴۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی را خواهیم داشت.

آثار تورمی بسته جدید ارزی

رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به این پرسش که آثار تورمی بسته جدید ارزی چقدر است؟ گفت: در شرایط جنگ اقتصادی هستیم و دولت امریکا تحریم ها را برقرار کرده و تلاش می کند آنها را زیاد کند اما دولت به قدری اقتدار دارد که در روز اجرای تحریم ها، بازار ارز را باز می کند و مشکل و نگرانی نداریم.

همتی با بیان اینکه انتظارات برای مردم مهم است و همه باید کمک کنیم انتظارات مردم، مثبت شود، افزود: زمانی که خرید و فروش ارز را محدود کردیم فشار مبادلات بر روی سکه افزایش پیدا کرد و با آزادسازی خرید و فروش ارز، قیمت سکه کاهش خواهد یافت زیرا حباب دارد. جو روانی، بخشی از تورم را شکل داده و اثر تورمی را گذاشته است. بنابراین نرخ بازار کمک می کند تورم را کنترل کنیم.

ورود ارز و طلا آزاد شد

رئیس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه با سیاست های جدید ارزی، وضعیت خیلی بهتر خواهد شد، گفت: بر اساس مصوبه جدید، ورود ارز طلا و حتی اسکناس توسط صرافی ها و اشخاص حقیقی و حقوقی، آزاد است.
همتی در پاسخ به این پرسش که آیا با سیاست های جدید ارزی امکان خروج سرمایه از کشور وجود دارد؟ افزود: خیر، این اتفاق با کنترلی که خواهیم داشت نخواهد افتاد. در جلسه سران قوا تصویب شد هر کس توانایی واردات طلای خام را دارد وارد کند و از مالیات بر ارزش افزوده و تعرفه معاف است.

برنامه جدی همتی برای بورس و سپرده های بانکی

وی گفت: درباره بورس مالی به طور جدی برنامه دارم و با رئیس سازمان بورس و کارشناسان بازار سرمایه در این باره گفتگو کردیم و بسیار مهم است که کنترل بازار ثانویه را از طریق بازار باز و بازارهای مالی انجام می دهیم. اقدامات را آغاز کردیم و در دو هفته آینده تصمیمات خوبی برای استفاده از بازارهای مالی برای کنترل و هدایت بازار ثانویه خواهیم داشت.

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به خدشه دار شدن اعتماد مردم نسبت به سپرده گذاری ارزی و جفای برخی بانکها در حق آنها گفت: این بار تصمیم گرفتیم بانک مرکزی سپرده های مردم را جذب و تضمین کند. بانکهای عامل از طرف بانک مرکزی مجاز هستند سپرده های ارزی مردم را جذب کنند و به آنها سود ارزی می دهیم.

همتی ادامه داد: بانک مرکزی به زودی آئین نامه اجرای این موضوع را تعیین و ابلاغ خواهد کرد و سپرده های ارزی مردم را تضمین می کند .این مصوبه سران قواست و مردم هر وقت خواستند می توانند ارز خود و سودش را دریافت کنند.

به گفته وی بازارهای مالی باید به هم نزدیک شوند و بانک مرکزی به عنوان متولی بازار پول، سازمان بورس به عنوان متولی بازار سرمایه و بیمه مرکزی به عنوان متولی بازار بیمه، باید باهم هماهنگ باشند.

وی افزود: بیش از ۸۵ درصد بازار مالی ، بازار پول است و باید کمک کنیم بازار پول در خدمت تأمین مالی کوتاه مدت و بازارهای مالی مانند بورس و بیمه به سمت تأمین مالی های بلندمدت بروند و این اتفاق باید رخ دهد و اکنون فرصت خوبی است و در این زمینه ایده و علاقه دارم.

رئیس کل بانک مرکزی زیاد مصاحبه نمی کند؛ من هم

همتی با اشاره به اینکه در همه جای جهان معمولاً رئیس کل بانک مرکزی زیاد مصاحبه نمی کند و بیانیه صادر می کند، گفت: من هم امیدوارم زیاد صحبت نکنم اما در مواردی که ضروری باشد حتماً به مردم توضیح خواهم داد.

تامین ارز مسافرتی با نرخ آزاد و آینده نرخ سود سپرده

رئیس کل بانک مرکزی گفت: از این به بعد ارز مسافرتی آزاد است اما کسانی که حواله آن را گرفته اند مطمئن باشند که با همان نرخ قبلی پرداخت می کنیم.

همتی درباره نرخ سود سپرده هم گفت: فعلاً همه وقت را صرف بسته ارزی کردیم زیرا این موضوع برای بانک مرکزی و اقتصاد در اولویت بود اما حتماً درباره نرخ سود سپرده هم برنامه داریم و با جلسه با مدیران بانکها این موضوع را بررسی می کنیم.همچنین پس از سر و سامان دادن بازار ارز به بازار پول و معوقات بانکی و بنگاهداری بانکها هم خواهیم پرداخت.